บาสมาตี (Basmati) เป็นข้าวชั้นหนึ่งของอินเดียที่ผู้คนนิยมรับประทานเพราะมีกลิ่นหอมและรสชาติดี มักนำมาทำ “บริยานี” อาหารประเภทข้าวที่นิยมในอินเดีย บาสมาตี เติบโตในเชิงเขาหิมาลัยและในแถบปากีสถานมานานนับพันปี โดยความหมายตามชื่อแล้วหมายถึง “มีกลิ่นหอม” ยังเรียกกันว่าเป็น “ราชินีแห่งความหอม” อีกด้วย
บาสมาตี มีลักษณะเป็นข้าวเมล็ดยาว หุงขึ้นหม้อ ร่วนไม่เหนียวติดกัน เมื่อหุงสุกก็ยิ่งมีเมล็ดยาวกว่าข้าวดิบเสียอีก มีทั้งสีน้ำตาลและสีขาว เพาะปลูกมากทางภาคเหนือและภาคตะวันออกของอินเดีย ได้แก่ รัฐหริยาณา รัฐปัญจาบ รัฐเบงกอลตะวันตก รัฐอุตตรประเทศ รัฐโอริสสา และรัฐพิหาร และข้าวชนิดนี้ค่อนข้างมีราคาแพงกว่าข้าวพันธุ์อื่นๆ
แต่ข้าวกลับเป็นที่นิยมรับประทานทางภาคใต้ สำหรับภาคเหนือที่เป็นแหล่งปลูกข้าวรายใหญ่กลับนิยมทานพวกแป้งขนมปัง เช่น นาน โรตี จาปาตี แทนข้าวซะนี่ อีกทั้งคนอินเดียนิยมรับประทานข้าวเป็นอาหารเที่ยงหรืออาหารเย็น และนิยมทานตามหลังพวกแป้งขนมปัง
เวลาไปสั่งอาหารที่ร้านก็ไม่ต้องงงว่าทำไมเขาเสิร์ฟอาหารอื่นๆ ก่อน รวมทั้งจาปาตี หรือโรตี แต่ยังไม่ยักกะเสิร์ฟข้าวสักที ก็ธรรมเนียมปฏิบัติเขาเป็นอย่างนี้เอง แต่เราก็บอกเขาได้ค่ะว่าขอข้าวก่อน แต่บางทีเขาก็เสิร์ฟให้พร้อมกัน แต่คนอินเดียก็นิยมทานข้าวราดด้วยน้ำซุบถั่ว หรือบริยานีเป็นการตบท้าย
