พระพุทธเจ้าเป็นชาวนา

พระพุทธเจ้าเป็นชาวนาด้วยเหตุ ๑๐ ประการ

พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ เอกนาลา ทักขิณาคีรีชนบท แคว้นมคธได้ตรัสกะกสิภาร
ทวาชพราหมณ์

๑. สทฺธา พีชํ มีศรัทธาเป็นพืช

๒. ตโป วุฏฐิ มีตบะ (ความเพียรเผากิเลสให้เบาบาง) เป็นฝน

๓. ปญฺญา เม ยุคนงฺคลํ มีปัญญาเป็นแอกไถ

๔. หิริ อีสา มีหิริเป็นงอนไถ

๕. มโน โยตฺตํ มีใจเป็นเชือก

๖. สติ เม ผาลปาจนํ มีสติเป็นผาลและปฎัก

๗. กายคุตฺโต วจีคุตฺโต อาหาเร อุทเร ยโตมีการสำรวมกาย วาจา บริโภคพอประมาณเป็นท้อง

๘. สจฺจํ กโรมิ นิทฺทานํ มีสัจจะเป็นเคียวเกี่ยวพืชผล

๙. โสรจฺจํ เม ปโมจนํ มีโสรัจจะ (ความสงบเสงี่ยม) เป็นการปลดแอกไถ

๑๐. วิริยํ เม ธุรโธรยฺหํ โยคกฺขฺมาธิวาหนํมีวิริยะ (ความเพียร) เป็นโคสำหรับเทียมเป็นพาหนะนำไปสู่สถานอันเป็นแดนเกษมจากโยคะ

(จาก กสิสูตร พราหมณสังยุตต์ สคถาวรรค)